34. Je ziel aan de duivel verkopen

Zit ze in de zon met een glaasje wijn en een intens mooi en vredig uitzicht. Hier lees ik vol verbazing en ongeloof het boek ‘kroongetuige’ van Sayragul Sauytbay en Alexandra Cavelius. Af en toe kijk ik even op van mijn boek om me te kunnen realiseren wat ik allemaal gelezen heb. Het contrast tussen de vredige omgeving en de wreedheid die ik lees is immens. Wat doen we elkaar aan? 

Heb ik onder een steen geleefd? Hoe is dit me zo enorm ontgaan? Maar meer nog: hoe bestaat dit?! Terwijl ik hier leef als een godin in Frankrijk worden kilometers verderop mensen gemarteld, gehersenspoeld en vastgehouden in strafkampen. Ik heb het misschien ooit wel eens kort langs zien komen op het nieuws; maar dat zoiets groots zo weinig aandacht krijgt. Dat kan niet kloppen... 

Het leven van de Oeigoeren
Het boek gaat over de Oeigoeren. Ze worden uitgeroeid, omdat China ‘echte Chinezen’ van ze wil maken. Royaal een miljoen Oeigoeren zitten onterecht vast; ze hebben geen paspoort meer, geen vrijheid en zijn hun leven niet zeker. Wie ook maar iets naar buiten brengt over deze kampen wordt vermoord of hun familie verdwijnt spoorloos. Ik weet dat er op het moment over de hele wereld nog veel meer heftige dingen gebeuren en mensenrechten geschonden worden; maar deze situatie greep me. Een genocide is gaande en de wereld sluit zijn ogen. Drieëntwintig landen  probeerden de waarheid boven tafel te krijgen; maar als het puntje bij paaltje komt, kiezen we onze economie boven mensenrechten. Laten we de Oeigoeren letterlijk verrotten in strafkampen. 

Ze worden gedwongen anders te denken en te handelen. Ze moeten varkensvlees eten, terwijl ze moslim zijn. Er worden misdaden voor ze bedacht die ze begaan zouden hebben. Om vervolgens onder een lading medicatie, gehersenspoeld te worden. Ze krijgen injecties om onvruchtbaar te worden, of worden gedwongen tot abortus. Als afgestompte en zwaar getraumatiseerde ‘nieuwe Chinezen’ worden ze - als ze het kamp overleefd hebben - weer ‘vrijgelaten’. De kampen zijn voorzien van de meest bijzondere camera technologieën. Camera’s die alles weten te detecteren; ontsnapping is onmogelijk. Mensen worden met een zak over hun hoofd binnen gebracht, zodat de locaties van de kampen geheim blijven. Niets mag naar buiten komen en wie praat, die verdwijnt. 

Het machtige China
Inmiddels zijn diverse kampen via satellietbeelden ontdekt. Bizar genoeg zijn er ook een aantal ‘onderwaterkampen’ ontdekt. Mensen hangen daar aan kettingen in het water tussen hun eigen uitwerpselen. Dit gebeurt allemaal nu; op het moment dat ik dit schrijf vanuit mijn ligstoel in de Franse zon en terwijl jij dit leest op je mobiele telefoon of laptop. 

We zijn blijkbaar met heel veel landen niet opgewassen tegenover het machtige China. Er staan teveel leningen open en er is teveel ‘Made in China’ om af te kunnen zien van handel. We lijken afhankelijk te zijn van een wereldmacht die mensenrechten niet hoog in het vaandel heeft staan en zelfs negeert. “Wist je dat... China als doel heeft om in 2049 op alle landen in de wereld het Chinese onderwijssysteem doorgevoerd te hebben”. Zonder blikken of blozen wordt dit medegedeeld. Voor hen lijkt het geen vraag, maar een feit dat China de wereld gaat regeren. Ze volgen een drie stappenplan - wat dit dan ook mag betekenen. Bij mij roept dit idee veel vragen op en lijkt het weinig goed te betekenen voor de rest van de wereld.

Samen sterk
Het is natuurlijk allemaal behoorlijk ver van mijn ligstoel (en waarschijnlijk jouw smartphone, tablet of laptop) af. Het liefst zou ik in m’n eentje heel China willen kunnen boycotten en zo een bijdrage kunnen leveren aan het leven van die vele Oeigoeren die vast zitten. Maar dat kan ik natuurlijk niet, in ieder geval niet alleen. Het hield me in ieder geval wel bezig. We kennen allemaal de oorlogsverhalen, de problemen in Syrië, Irak en diverse andere Afrikaanse landen. Oorlogen die al langer bestaan en helaas misschien wel voor altijd zullen blijven voortduren. Mensenrechten worden niet alleen in China, maar op meer plekken ook vandaag de dag nog geschonden; vaak zijn vrouwen de dupe. Eén voor één eye-openers die je doen beseffen hoe blij en dankbaar we dagelijks mogen zijn dat onze wieg in een veilig land stond. De enorme omvang van deze gedupeerden en de waanzin dat er in een ver ontwikkeld land nog sprake kan zijn van genocide gaat er bij mij niet in. 

Ik hoop dat er een dag komt dat wereldleiders hun ogen openen; de economie een keer niet boven alles stellen en gezamenlijk de strijd aangaan. Het gegeven dat ik hier vrijwel geen weet of besef van had; in ieder geval niet in deze hoedanigheid, kan wat over mij zeggen, maar wellicht dat ik hierin niet de enige ben. Vrijheid is niet voor iedereen even vanzelfsprekend. 

Weer in Nederland
Afgelopen weekend was ik met mijn vriendinnen een weekendje weg. Ook hen vertelde ik over ‘kroongetuige’ en hoe het me bezighield. De reacties waren verschillend. De betrokkenheid was verdeeld, evenals het gevoel erbij stil te kunnen staan wanneer er zoveel onmacht. Het is natuurlijk een ver van je (strand)bed show, maar toch hoop ik via deze weg bij iets meer mensen hun ogen te kunnen openen.