30. De spelregels

Jalees - een Afghaanse jongen - wilde stoppen met voetballen. Als ik ergens een enorme voorstander van ben dan is het dat de leerlingen sporten. Jalees sportte bij de voetbalclub in zijn dorp. Hier zit hij met Nederlandse jongens in een team en bouwt zo een netwerkje in zijn dorp op. 

Jalees is al zo’n 2,5 jaar in Nederland, maar zijn groeicurve van het leren van de Nederlandse taal  lijkt te stagneren. Als iemand hiervan baalt; is hij het zelf wel. Hij vraagt worstelt met de vraag hoe het kan dat hij al twee jaar bij ons op school zit; maar het nog niet gelukt is het taalniveau A1 te halen. Ik vertel hem dat hij een jongen is met veel kwaliteiten, maar dat leren voor hem misschien iets moeilijker is. De dagen van de week, de klok, simpele sommen, en noem maar op. Jalees begrijpt het maar niet. Dit is pijnlijk voor hem, zeker omdat zijn ouders de lat hoog leggen en graag willen dat hun zoon naar een andere school gaat. Helaas is deze optie er voor hem gewoonweg niet. Jalees kan met zijn gebrekkige Nederlandse taalvaardigheid niet uitstromen naar MBO entree. 

Achterstand

Uitstroom naar arbeid? Dat voelt weer als hem tekort doen… Maar goed, dit is een landelijk probleem en Jalees is één van de gedupeerde die we eigenlijk (nog) niet iets aan kunnen bieden wat het beste bij hem past. Een duidelijke verklaring voor zijn leerachterstand is dat hij vroeger weinig tot niet naar school is geweest. Gedurende de tijd dat zijn vader gevangen zat, moest hij werken voor het gezin. Ondertussen kregen zijn zusjes thuisonderwijs. Hierdoor heeft hij veel gemist. Lezen, schrijven; maar ook de executieve functies van Jalees zijn niet optimaal te noemen. 

Maar terug naar het voetballen: hij wilde perse even met mij in gesprek. Om te mogen blijven voetballen moest Jalees inloggen op de website van de KNVB en een test maken. Maar zoals bij Jalees past was hij het wachtwoord vergeten en ook niet naar de informatieavonden geweest om te weten hoe dit anders geregeld zou kunnen worden. Grote kans dat het bestaan van deze avonden volledig langs hem heen is gegaan. Eerlijkheidshalve denk ik daarnaast ook niet dat hij deze avonden had kunnen volgen als hij er wel bij was geweest. 

Ik mail wat over en weer met de KNVB en zijn voetbalcoach maar de boodschap is duidelijk: Jalees moet de test maken en de test niet halen betekent niet spelen. Wanneer hij de test niet maakt staat hem daarnaast een boete van 200 euro te wachten. Plots begreep ik waarom hij niet langer wilde voetballen. Daar waar hij volledig in zijn kracht stond en iets kon doen waar hij goed in was, werd hij toch aangesproken op zijn minder ontwikkelde vaardigheden. Wat baalde ik hiervan. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat deze jongen niet meer mag voetballen, omdat hij de regels niet allemaal uit zijn hoofd weet… 

Vluchten en opgeven

Maar oké, we zouden hem wel een handje helpen. Meester Lennart werd ingeschakeld en samen met Jalees ging hij vol goede moed aan de slag. Helaas maar waar bleek Level 5 ook voor meester Lennart niet haalbaar te zijn... Jalees met een spanningsboog van vijftien minuten was al anderhalf uur bezig, maar helaas werd Level 5 niet gehaald. Meester Lennart, Juf Naomi en ik wilde ons hier niet zo snel bij neerleggen, maar Jalees gaf op. Hij zou wel stoppen met voetballen. Hoe hebben al die andere jongens dat dan gehaald? Het verschil weten tussen obstructie en hinderen groeide ons allemaal even ver boven de pet.

Overvraagd worden

Toch gaven wij de moed niet op. We adviseerden Jalees met zijn inloggegevens zijn voetbalvrienden maar eens lief aan te kijken…. Ik hoop dat het lukt! Deze situatie gaf mij een helder beeld van hoe mensen soms overvraagd kunnen worden en mede daardoor aan hun lot worden overgelaten.

Zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid staan bij ons hoog in het vaandel; maar dit is niet altijd in eerste instantie direct voor iedereen weggelegd. Soms is het niet zo dat iemand iets niet kan; maar ze simpelweg dusdanig overvraagd worden dat het gewoonweg even niet meer lukt. In dat geval bieden we graag een helpende hand. 

De namen in mijn verhalen zijn veranderd om zo de privacy van mijn leerlingen te beschermen.