16. Plots de IS in je woonkamer

Trigger warning: dit verhaal bevat elementen die als heftig ervaren kunnen worden. 

Vandaag was een geweldige en bijzonder dag; de reünie van school. Verschillende leerlingen hadden zich aangemeld, maar het is natuurlijk altijd nog spannend wie er uiteindelijk daadwerkelijk komen opdagen. De opkomst was enorm. Oud leerlingen, maar ook oude leraren hadden de moeite genomen af te reizen naar Weert en stonden in kluitjes buiten op het plein met elkaar te kletsen.

Om 13.00 uur kwam Amon de shoarma brengen. Altijd afwachten of er wel of niet gegeten wordt. De soep ging er in ieder geval niet in, maar de shoarma liep als een trein! Gelukkig maar, want 300 euro uitgeven aan shoarma was nogal een uitgave. Maar het was het dubbel en dwars waard. Zeker omdat twee leerlingen, volledig in hun element, broodjes aan het maken waren. Naast de shoarma hadden we ook een quiz gemaakt met vragen of leerlingen, docenten en gebeurtenissen op school, met Hekmat als winnaar! De antwoorden werden luidkeels door de personeelskamer geroepen evenals de ‘OH JA!!’ toen de vraag kwam welke twee leerlingen het golfkarretje van COA hadden “geleend” en langs school geraced kwamen. Nog even werd er buiten shisha gerookt en toen begon het afscheid weer. De leerlingen moesten weer terug naar hun gemeenten. Nog een laatste biertje gedronken op de geslaagde dag, een leerling gerust proberen te stellen over zijn schoolkeuze en toen tevreden weer naar huis. 

Vol adrenaline 

Thuis merkte ik hoe hoog mijn adrenaline zat en hoe koud ik het eigenlijk had van het buiten zonder jas staan. Eigenlijk was ik toe aan nog duizend bier, maar mij nog opmaken voor een drankje in de stad trok ik niet meer. 

Toen ik later voldaan op de bank plofte kreeg ik op snapchat een bericht van Karim. Karim was een oud-leerling die een jaar bij ons op school had gezeten. Een slimme, leuke en spontane jongen. Hij woont nu in Drachten, maar ook vandaag was hij er even bij geweest. Helaas was er gedoe geweest met de treinen waardoor hij om 14.50 uur pas aankwam op school en dus het merendeel van de dag had gemist. Na afloop was hij daarom nog even blijven hangen. Hij zou bij een vriend in Weert overnachten om niet meteen weer terug naar Drachten te hoeven reizen. Via zijn snapchat-bericht bedankte hij me voor de gezellige dag. Ik vertelde hem dat ik ook had genoten en dat ik moe en met flinke trek op de bank zat. Hij stuurde een foto dat hij bij de McDonalds zat en nog geen kwartier later stond hij met een maestro burger met beef voor mijn deur.    

Een leven in Syrië

Hoe het precies ter sprake kwam weet ik niet meer, maar terwijl ik mijn burger naar binnen aan het werken was begon Karim te vertellen over zijn leven in Syrië. Karim vertelde hoe hij zich ooit had verslapen voor school. Zijn vader leerde hem dat als hij wakker werd, hij altijd eerst even onder zijn kussen moest kijken. Wanneer hier geen diploma zou liggen, moest hij naar school. Dit heb ik altijd onthouden en gebruik ik nog altijd wanneer leerlingen moeite hebben met naar school komen.

Wanneer ik hem vraag wat zijn vader in Syrië voor werk deed, vertelt Karim dat hij zijn vader eigenlijk nooit heel goed heeft gekend. Zijn vader zou twee keer gevangen hebben gezeten, omdat de oom van Karim in Irak actief was in de politiek. In Syrië waren ze hier niet bij mee en daarom werd de vader van Karim opgepakt. Ik geef aan dat dit in Nederland zo niet gaat en gebeurt, maar dat de verschillen tussen hier en daar groot zijn op het gebied van rechten en plichten. 

Vechten of dood

Dan merk ik dat zijn toon verandert. Hij vertelt over de dag dat hij door Daesh (IS) thuis overvallen werd. Hun huis lag dicht tegen de bergen aan. De mannen van Daesh (een man of vijftien) kwamen bij hen aan de deur op zoek naar de jongens Alsatouf (Karim en zijn broer Nizar). Er werd wild op de deur gebonsd. Karim ging naar de deur, maar voordat hij daar was, werd er door de deur geschoten. Karim gaat staan en laat zien hoe hij voor de deur had gestaan en vol ongeloof naar zijn lijf had gekeken. Kijkend of hij geraakt was en voor een moment dacht dat hij dood ging. Toen de mannen binnenkwamen, vroegen ze wie hij aanhing. Omdat deze vraag altijd een verkeerd antwoord opleverde (in ieder geval met de verkeerde gevolgen, vechten of dood) vertelde Karim dat hij Moslim was en dreunde een vers op als bewijs. De mannen zagen de telefoons, computer en televisie en omdat dit volgens hen niet bij de Islam hoort werd alles kapot geslagen. 

Een van de mannen pakte Karim vervolgens bij zijn kraag en vroeg hem dreigend wie uit de straat nog meer soldaat waren. Karim werd door de man mee naar buiten getrokken en hier gedwongen antwoord te geven. Later heeft Karim de hoofden van verschillende mannen buiten zien hangen. Hij kijkt me aan en geeft aan dat hij eerst dacht dat het een spelletje was. Hij stond daar vol ongeloof, terwijl zijn moeder over had moeten geven. Na de inval van de mannen worden Karim en zijn broer meegenomen naar een andere woning. Hier moeten ze zitten en mogen ze verder niets doen. 

Een lelijke geur

Tegenover hen stond een man met een kalasjnikov klaar. Deze maakte de twee duidelijk dat er geen beweging geaccepteerd werd, of anders zou hij schieten. Wat hij bevestigde met een aantal schoten in de muur. Karim vertelde dat er naast hem een zeer oude man zat die naar het toilet moest. Dit was geen optie, wilde hij in leven blijven. Karim vertelde de man daarom dat hij maar in de hoek moest plassen. Lachend kijkt hij mij aan vertelt hij mij dat de geur heel lelijk was. Inmiddels heb ik mijn hamburger op, maar is de honger bij het horen van dit verhaal ook wel echt verdwenen. Vanuit vermoeidheid, ongeloof en pijn voor deze jongens voel ik de tranen branden achter mijn ogen. De cola biedt gelukkig een uitkomst. 

Vluchten is de enige optie

Karim vervolgt zijn verhaal. Na enige tijd werden de mannen weer losgelaten. De bewaker kreeg een bericht dat de andere mannen van de Daesh weer verder zijn gegaan en dat hij mee moet. De broers gaan terug naar hun moeder die vol ongeloof haar zonen nog in leven ziet. Dat is het moment waarop de familie vertrekt naar een tante in een andere plaats. De boodschap was gegeven dat ze het dorp moesten verlaten, omdat er een raket zou komen... Veertig dagen later is het huis van Karim helemaal kapot gevallen, zoals hij het vertelt. Het gezin vertrekt naar Turkije. 

Ze moesten een goed verhaal voorbereiden, want zomaar het land verlaten is geen optie. Ze zullen aangehouden worden en moeten vechten. Ze vertellen daarom dat ze onderweg zijn naar een zieke oom om op bezoek te gaan. Vervolgens gaan ze met bussen door de bergen om zo min mogelijk controleposten tegen te komen. De kosten van deze reis? 25.000 euro. Ze verblijven enige tijd in Turkije en gaan vervolgens per boot naar Griekenland. Of boot? Eerder een bootje. Het is een rubberen boot gemaakt voor twintig man, waar ze met veertig mensen inzitten. Karim zat aan de buitenkant van de boot. Bewegen was geen optie, dan zou de boot namelijk water scheppen.

De reis duurt in totaal twee uur en ze zijn wederom tig euro lichter. De eerste poging in de nacht was mislukt, omdat er een gat in de boot bleek te zitten. De volgende poging was overdag. De zee was wild. Karim bas in de boot uit de Koran. Het heeft hem zoals hij zelf aangaf geholpen de oversteek te maken. 

Veilig in Nederland aangekomen

Karim is nu twee jaar en vier maanden (schat ik) in Nederland. Zijn Nederlandse taal is opmerkelijk goed. Zijn houding ook. Hij werkt hard, helpt zijn ouders (die inmiddels ook over zijn gekomen) en houdt zich aan de afspraken en regels en waardeert deze ook. Na enige tijd kijkt hij me aan en vraagt of hij mij een verhaal mag vertellen wat niemand nog weet. Alleen één vriend in Syrië, maar hij weet niet goed wat daarmee te doen. 

Even weet ik niet welke kant dit opgaat, maar het volgende uur kletsen we over meisjes in Nederland, een relatie, wel of niet verliefd zijn… Een mooi gesprek met een puber met alledaagse zorgen over hoe hij contact moet maken. Hij wordt gebeld door zijn vrienden en gaat nog even een dansje doen in de stad! Ik bied hem het geld voor de McDonald's aan, maar ik beledig hem en hier wil hij niks van weten! Ik geef hem een knuffel, bedank hem voor zijn komst naar de reünie, het brengen van mijn avondeten en wens hem veel plezier. 

Ik ruim de McDonald’s zak op en ga na een bijzondere dag slapen. Ik bedenk me hoe gezegend ik ben dat ik met zoveel plezier mijn werk doe. Maar toch ook het besef dat deze jongens veel, heel veel, hebben meegemaakt. De een met de capaciteiten en een goede coping en de ander met veel stress en erg zoekende naar meer houvast en rust in zijn leven. Rust die je iedereen gunt. 

Update: Nog geregeld heb ik contact met Karim. Een jongen waar ik gruwelijk trots op ben. Een mooie instelling heeft hij. Hij werkt hard, sport, maakt lol en plezier en ik geloof dat hij van het leven geniet.  

De naam in de verhaal is veranderd om zo de privacy van mijn leerling te beschermen